Lệnh ATC là gì trong chứng khoán? ít người biết về nguyên tắc tính giá trong phiên ATC

Lệnh ATC chỉ diễn ra 15 phút trong đợt khớp lệnh cuối cùng của phiên giao dịch, nhưng lại là lệnh có hiệu lực lớn nhất đến giá kết phiên trong ngày. Vậy lệnh ATC là gì? nguyên tắc tính giá trong phiên ATC?

Lệnh ATC là gì?

Lệnh ATC (viết tắt của At The Close) là lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa dù đó là bất kỳ giá nào.

Cụ thể, lệnh ATC sẽ có giá trị duy nhất trong phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa diễn ra vào 15 phút cuối cùng (có thể gọi tắt là phiên ATC). Trong phiên ATC, các lệnh mua và bán sẽ không được khớp với nhau ngay lập tức mà được tập hợp trong vòng 15 phút và được sắp xếp theo cả 2 chiều mua và bán. Sau đó sẽ so khớp xem tại mức giá nào khối lượng giao dịch là lớn nhất thì sẽ lấy giá đó làm giá đóng cửa (giá ATC). Những người đặt lệnh mua hoặc bán với giá ATC gọi là lệnh ATC.

Đặc điểm của lệnh ATC trong chứng khoán

Sau khi biết được khái niệm lệnh ATC là gì trong chứng khoản thì nhà đầu tư cần hiểu rõ một số đặc điểm của lệnh này như sau:

• Lệnh ATC chỉ có hiệu lực trong phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa (phiên ATC).
• Phiên ATC được diễn ra trong khoảng thời gian từ 14h30 đến 14h45.
• Lệnh ATC được ưu tiên trước lệnh giới hạn (LO) trong khi so khớp lệnh.
• Lệnh ATC được nhập vào hệ thống trong phiên khớp lệnh định kỳ (từ 10h15 – 10h30) để xác định giá đóng cửa.
• Không thể hủy, bổ sung hoặc sửa đổi lệnh ATC trong giao dịch chứng khoán.
• Nếu lệnh không được thực hiện hoặc không thực hiện được hết thì lệnh sẽ tự động bị hủy bỏ sau thời điểm xác định giá đóng cửa.
• Lệnh ATC chỉ được áp dụng trên 2 sàn HoSE và HNX và không áp dụng trên sàn UPCoM.
• Giá giao dịch ở lệnh ATC sẽ tuân thủ theo giá thị trường nên lệnh ATC không có mức giá cố định và được xác định vào thời điểm đóng cửa.

Nguyên tắc khớp lệnh ATC

Khi thực hiện so khớp thì việc bán và mua chứng khoán trong các giao dịch đều được thực hiện theo các nguyên tắc khớp lệnh cụ thể. Đối với lệnh ATC, việc bán và mua chứng khoán sẽ được thực hiện theo các nguyên tắc ưu tiên về giá và thời gian như sau:

• Ưu tiên về giá: Lệnh mua với mức giá cao hơn hoặc lệnh bán với mức giá thấp hơn thì sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
• Ưu tiên về thời gian: Nếu lệnh mua và bán được thực hiện chung mức giá thì hệ thống sẽ ưu tiên nhập lệnh sớm hơn.

Các lệnh giao dịch sẽ được nhập vào hệ thống khi xác định được mức giá đóng cửa. Tuy nhiên, hệ thống sẽ không ghi chính xác mức giá mà chỉ hiển thị chữ ATC.

Ví dụ minh họa về lệnh ATC

Để hiểu hơn lệnh ATC là gì thì ad sẽ cung cấp một ví dụ minh họa như sau. Dưới đây là bảng tổng hợp sau 15 phút của phiên ATC với một cổ phiếu. Giá sử chỉ có giá ATC và 5 mức giá, khối lượng mua và bán như bảng. Mức giá có khối lượng khớp lớn nhất chính là giá ATC.

Khối lượng MUA	Giá	Khối lượng BÁN
100.000	ATC	50.000
120.000	39	80.000
90.000	40	100.000
100.000	41	150.000
70.000	42	120.000
80.000	43	100.000

Đầu tiên, cần xác định tổng khối lượng chấp nhận mua và bán tại mỗi mức giá. Đối với lệnh mua thì ưu tiên người mua giá cao. Cách tính tổng khối lượng chấp nhận mua như sau:

• Với mức giá 43 thì có 100.000 cổ phiếu đặt mua với giá ATC sẽ chấp nhận mua với giá này và cộng thêm 80.000 cổ phiếu chấp nhận mua ở mức giá 43. Như vậy tổng khối lượng chấp nhận mua ở giá 43 sẽ là 180.000.
• Với mức giá 42 thì 100.000 cổ phiếu đặt mua với giá ATC sẽ chấp nhận mua với giá này, 80.000 cổ phiếu chấp nhận mua với giá 43 thì cũng sẽ chấp nhận mua với giá thấp hơn là 42 và thêm 70.000 đồng ý mua đúng giá 42. Như vậy tổng khối lượng chấp nhận mua ở giá 42 sẽ là 250.000.
• Tưởng tự thì sẽ tính ra được tổng khối lượng chấp nhận mua tại các mức giá còn lại.

Đối với lệnh bán thì ngược lại, thị trường sẽ ưu tiên người bán giá thấp. Cách tính tổng khối lượng chấp nhận bán như sau:

• Với mức giá 39 thì 50.000 cổ phiếu bán với giá ATC thì cũng sẽ chấp nhận bán với giá 39 và cộng thêm 80.000 cổ phiếu chấp nhận bán ở giá 39. Như vậy tổng khối lượng chấp nhận bán ở giá 39 sẽ là 130.000.
• Với mức giá 40 thì 50.000 cổ phiếu bán với giá ATC thì cũng sẽ chấp nhận bán với giá này, 80.000 cổ phiếu chấp nhận bán với giá 39 thì cũng sẽ chấp nhận bán với giá cao hơn là 40 và thêm 100.000 đồng ý bán với giá 40. Như vậy tổng khối lượng chấp nhận bán ở giá 39 sẽ là 230.000.
• Tưởng tự thì sẽ tính ra được tổng khối lượng chấp nhận bán tại các mức giá còn lại.

Tổng khối lượng chấp nhận mua	Khối lượng MUA	Giá	Khối lượng BÁN	Tổng khối lượng chấp nhận bán
	100.000	ATC	50.000
560.000	120.000	39	80.000	130.000
440.000	90.000	40	100.000	230.000
350.000	100.000	41	150.000	380.000
250.000	70.000	42	120.000	500.000
180.000	80.000	43	100.000	600.000

Tiếp theo thì chúng ta sẽ tiến hành so sánh để xác định tổng khối lượng có thể khớp tại mỗi mức giá. Cụ thể, ở mức giá 39 thì tổng khối lượng chấp nhận mua là 560.000 trong khi tổng khối lượng chấp nhận bán chỉ là 130.000 nên tổng khối lượng khớp tối đa sẽ là 130.000 cổ phiếu. Tương tự thì chúng ta tính được tổng khối lượng khớp tại các mức giá khác nhau. Và tại tổng khối lượng khớp lớn nhất là 350.000 tại mức giá 41 nên 41 này sẽ được dùng làm giá đóng cửa hay gọi là giá ATC.

Tổng khối lượng chấp nhận mua	Khối lượng MUA	Giá	Khối lượng BÁN	Tổng khối lượng chấp nhận bán	Tổng khối lượng khớp
	100.000	ATC	50.000
560.000	120.000	39	80.000	130.000	130.000
440.000	90.000	40	100.000	230.000	230.000
350.000	100.000	41 (Giá đóng cửa/ giá ATC)	150.000	380.000	350.000
250.000	70.000	42	120.000	500.000	250.000
180.000	80.000	43	100.000	600.000	180.000

Đối với bên mua thì những người đặt lệnh mua ở giá ATC, 43, 42 và 41 đều sẽ được mua đủ số cổ phiếu của mình với chung mức giá là 41. Đối với bên bán thì những người đặt lệnh bán ở giá ATC, 39, 40 đều bán được cổ phiếu của mình với mức giá chung là 41. Còn đối với những người đặt lệnh bán ở giá 41 thì sẽ chỉ có 120.000 cổ phiếu được khớp trên tổng khối lượng bán là 150.000. Khối lượng cổ phiếu còn lại sẽ bị hủy, những lệnh nào được đặt sớm nhất sẽ khớp, còn những lệnh đặt sau sẽ bị hủy hoặc chờ đến phiên ATO.

Trong bài viết này, đã cung cấp khái niệm lệnh ATC là gì trong chứng khoán cũng như cách sử dụng này lệnh này hiệu quả. Lệnh ATC là lệnh hỗ trợ nhà đầu tư tranh thủ giao dịch vào cuối giờ để thu lợi nhuận, tuy nhiên nhà đầu tư không nên quá lạm dụng lệnh này nếu không có sự am hiểu và nắm chắc thị trường. Bởi vì muốn đưa ra lệnh ATC hiệu quả nhất thì bạn phải là những nhà đầu tư lâu năm, có chuyên môn.

Chúc các bạn đầu tư thành công!